بیماری های ارتوپدی، گروهی از مشکلات جسمانی هستند که بر روی ساختار اسکلتی عضلانی بدن تاثیر میگذارند. این بیماریها میتوانند به شدت کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهند و حتی او را از انجام فعالیتهای روزمره خود باز دارند. مشکلات ارتوپدی ممکن است ناشی از آسیبها، بیماریهای التهابی، بیماریهای مادرزادی و یا حتی عواملی مانند افزایش سن باشند. این دسته از بیماریها بر مفاصل، استخوانها، عضلات، تاندونها و رباطها تأثیر میگذارند. در این مقاله، به بررسی دقیقتر بیماری های ارتوپدی، علل بروز آنها، انواع بیماریها، شایعترین بیماریها، علائم و درمانهای آنها خواهیم پرداخت.
بیماری های ارتوپدی به چه نوع بیماری هایی گفته میشود؟
بیماری های ارتوپدی به مشکلاتی گفته میشود که در سیستم اسکلتی عضلانی بدن ایجاد میشوند. این مشکلات میتوانند بر روی اجزای مختلف بدن از جمله استخوانها، مفاصل، تاندونها، رباطها و عضلات تاثیر بگذارند. بیماری های ارتوپدی میتوانند به دلیل آسیبهای فیزیکی، فشارهای مداوم، ناهنجاریهای ژنتیکی، عفونتها یا افزایش سن به وجود آیند. همچنین، برخی از بیماریها به دلیل سبک زندگی و تغذیه نادرست در سنین پایینتر شروع میشوند و در طول زمان به مشکلات جدی تبدیل میشوند.
این بیماریها معمولاً به چند دسته اصلی تقسیم میشوند:
- آسیبهای ارتوپدی: شامل شکستگیها، دررفتگیها، کشیدگیها و پارگیهای عضلانی.
- بیماریهای مفصلی: مانند آرتروز که در آن مفاصل بدن دچار فرسایش و تحلیل میشوند.
- مشکلات ستون فقرات: از جمله دیسک کمر و مشکلات مرتبط با انحراف ستون فقرات.
- اختلالات متابولیک استخوانی: مانند پوکی استخوان.
- اختلالات مادرزادی و ناهنجاریها: مانند ناهنجاریهای مفصلی یا مشکلات ساختاری در بدن.
علت بروز بیماری های ارتوپدی چیست؟
علل بروز بیماری های ارتوپدی میتوانند متنوع و پیچیده باشند. این بیماریها میتوانند ناشی از عوامل مختلفی از جمله آسیبهای فیزیکی، تغییرات در ساختار بدن، افزایش سن و همچنین عوامل ژنتیکی باشند. در این بخش، به شرح دقیقتر علل این بیماریها خواهیم پرداخت.
آسیب های فیزیکی
بسیاری از بیماری های ارتوپدی به دلیل آسیبها و ضربات فیزیکی به وجود میآیند. شکستگیها و دررفتگیها به دلیل تصادفات ورزشهای پرخطر و سقوطهای ناگهانی میتوانند به وجود آیند. همچنین، کشیدگیها و پارگیهای رباطها یا تاندونها نیز در اثر ضربههای فیزیکی ایجاد میشوند.
افزایش سن
با افزایش سن، بدن دچار تغییرات طبیعی میشود که میتواند باعث مشکلات ارتوپدی گردد. استخوانها ضعیفتر میشوند و غضروفهای مفصلی تحلیل میروند. این امر موجب بیماریهایی همچون آرتروز و پوکی استخوان میشود.
مشکلات ژنتیکی
برخی از بیماری های ارتوپدی مانند دیسپلازی مفصلی یا اختلالات ساختاری در استخوانها و مفاصل به صورت ارثی منتقل میشوند. این نوع مشکلات معمولاً در مراحل اولیه زندگی خود را نشان میدهند و میتوانند تأثیرات طولانیمدت بر زندگی فرد بگذارند.
فعالیت های ورزشی
ورزشهای شدید و پر فشار میتوانند فشار زیادی به مفاصل، عضلات و تاندونها وارد کنند. ورزشکاران حرفهای به دلیل انجام حرکات تکراری و سنگین، بیشتر در معرض آسیبهایی چون کشیدگی، پارگی رباطها و آسیب به تاندونها هستند. این آسیبها میتوانند موجب درد و محدودیت حرکتی شوند و در صورت عدم درمان به موقع، مشکلات طولانیمدت ایجاد کنند. بنابراین، انجام تمرینات با تکنیک صحیح و استراحت کافی اهمیت ویژهای دارد.
چاقی
اضافه وزن و چاقی فشار زیادی به مفاصل، به ویژه مفصل زانو وارد میکند. این فشار میتواند موجب فرسایش غضروفها و ایجاد بیماریهایی مانند آرتروز زانو گردد. همچنین، چاقی به ضعف عضلات و کاهش توان حرکتی منجر میشود که در طولانیمدت میتواند مشکلات اسکلتی بیشتری به وجود آورد. کاهش وزن و حفظ تناسب اندام میتواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند و به سلامت مفاصل کمک کند.
ناتوانی های ساختاری
مشکلات ساختاری مانند اسکولیوز و دیسک کمر به علت ناهنجاریهای ژنتیکی یا بدنی در فرد ایجاد میشوند. این ناتوانیها میتوانند منجر به دردهای مزمن و محدودیتهای حرکتی شدید شوند. اسکولیوز باعث انحراف غیرطبیعی ستون فقرات میشود و دیسک کمر ممکن است فشار به اعصاب وارد کرده و موجب دردهای شدید در ناحیه کمر و پا شود. درمان به موقع میتواند از بروز عوارض جدیتر جلوگیری کند.
عوامل محیطی
افرادی که در محیطهای کاری با فشار فیزیکی بالا فعالیت میکنند، مانند حمل بارهای سنگین یا کار در شرایط سخت، بیشتر در معرض آسیبهای مفصلی و استخوانی قرار دارند. فشار مداوم به مفاصل و استخوانها میتواند باعث فرسایش و آسیبهای جدی شود. استفاده از تجهیزات حفاظتی و رعایت اصول ارگونومی در محل کار میتواند خطرات این آسیبها را کاهش دهد و به حفظ سلامت جسمانی کمک کند.
انواع بیماری های ارتوپدی
بیماری های ارتوپدی به دستههای مختلفی تقسیم میشوند. در این بخش، به شرح برخی از مهمترین انواع بیماری های ارتوپدی، علائم ابتلا به هرکدام و روشهای درمانی آنان میپردازیم.
آرتروز
آرتروز یک بیماری مفصلی است که به دلیل تحلیل و فرسایش غضروفهای مفصلی ایجاد میشود. غضروفها وظیفه دارند که حرکت مفصل را نرم و بدون اصطکاک انجام دهند، اما زمانی که این غضروفها از بین میروند، استخوانها به یکدیگر برخورد کرده و باعث بروز درد و التهاب میشوند. آرتروز میتواند در هر مفصلی رخ دهد، اما معمولاً در مفاصل زانو، ران، کمر و دستها شایعتر است.
علائم این بیماری و روشهای درمان آن چیست؟
علائم اصلی آرتروز شامل درد شدید، تورم مفصل، خشکی و محدودیت در حرکت است. در مراحل اولیه، این علائم میتوانند با استراحت و درمانهای دارویی کنترل شوند، اما در مراحل پیشرفته، آرتروز میتواند به کاهش دامنه حرکتی مفصل و ناتوانی در انجام فعالیتهای روزمره منجر شود. درمانهای آرتروز شامل داروهای ضد التهابی، فیزیوتراپی، تغییرات در سبک زندگی و در موارد شدیدتر، جراحی تعویض مفصل است.
پوکی استخوان
پوکی استخوان یک بیماری است که در آن تراکم استخوانها کاهش مییابد، به طوری که استخوانها ضعیف و شکننده میشوند. این بیماری اغلب در سنین بالا و به ویژه در زنان بعد از یائسگی به دلیل کاهش سطح هورمون استروژن ایجاد میشود. در پوکی استخوان، استخوانها از حالت محکمی که باید داشته باشند، خارج شده و مستعد شکستگی حتی در اثر ضربات کوچک یا افتادن از ارتفاع کم میشوند.
علائم این بیماری و روشهای درمان آن چیست؟
علائم این بیماری معمولاً در مراحل اولیه بروز نمیکند، بنابراین بسیاری از افراد مبتلا به پوکی استخوان ممکن است حتی از وجود آن بیخبر باشند. اما هنگامی که شکستگیها یا دردهای شدید در نواحی مختلف بدن مانند کمر یا مچ دست رخ دهد، بیماری در مراحل پیشرفتهتر قرار دارد. پیشگیری از پوکی استخوان با مصرف کلسیم و ویتامین D، تمرینات ورزشی برای تقویت استخوانها و استفاده از داروهای مخصوص برای افزایش تراکم استخوانها امکانپذیر است.
دیسک کمر
دیسک کمر یکی از شایعترین مشکلات ارتوپدی است که به بیرونزدگی یا آسیب دیدگی دیسکهای بین مهرههای ستون فقرات گفته میشود. دیسکها به عنوان لایههای نرم بین مهرهها عمل میکنند تا از فشارهای وارد بر ستون فقرات جلوگیری کنند، اما در برخی شرایط مانند حرکات ناگهانی یا بلند کردن اجسام سنگین، این دیسکها ممکن است بیرون بزنند و فشار زیادی بر عصبهای اطراف وارد کنند. این فشار میتواند باعث بروز درد شدید در ناحیه کمر و همچنین درد تیرکشنده در پاها شود. در برخی موارد، دیسک کمر میتواند منجر به بیحسی یا ضعف در اندامها گردد.
علائم این بیماری و روشهای درمان آن چیست؟
علائم این بیماری ممکن است به صورت درد تیز و ناگهانی در ناحیه کمر و پاها، احساس بیحسی یا ضعف عضلات و کاهش توانایی حرکت خود را نشان دهند. درمان دیسک کمر شامل استفاده از داروهای ضد درد، فیزیوتراپی، در بعضی موارد جراحی و تغییرات در سبک زندگی مانند اصلاح وضعیت نشستن و بلند کردن اجسام است.
اسکولیوز
اسکولیوز به انحراف غیرطبیعی ستون فقرات گفته میشود که در آن، ستون فقرات به سمت چپ یا راست منحرف میشود. این بیماری معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی شروع میشود و اغلب به دلیل عوامل ژنتیکی یا رشد نامتعادل استخوانها ایجاد میشود. در صورتی که اسکولیوز درمان نشود، ممکن است باعث ایجاد مشکلات جدی در حرکت، درد مزمن و کاهش ظرفیت تنفسی به دلیل فشار بر ریهها گردد.
علائم این بیماری و روشهای درمان آن چیست؟
علائم اسکولیوز شامل کج شدن شانهها، غیر مساوی بودن ارتفاع لگن، تغییر در وضعیت بدن و دردهای مزمن در ناحیه کمر و پشت است. اسکولیوز در برخی موارد ممکن است نیاز به درمان فیزیکی، استفاده از بریس یا حتی جراحی داشته باشد. درمان این بیماری به شدت انحراف ستون فقرات و سن بیمار بستگی دارد.
شکستگی ها و دررفتگی ها
شکستگیها و دررفتگیها زمانی اتفاق میافتند که استخوانها یا مفاصل تحت فشار یا ضربه شدید قرار میگیرند. این نوع آسیبها معمولاً به دلیل تصادفات، سقوطها یا ضربههای شدید به بدن ایجاد میشوند. شکستگیها معمولاً به دو دسته باز و بسته تقسیم میشوند؛ در شکستگیهای باز، استخوان از پوست بیرون میزند و در شکستگیهای بسته، استخوان داخل بدن باقی میماند.
دررفتگیها نیز زمانی رخ میدهند که دو استخوان از مفصل خود خارج شده و در موقعیت غیرطبیعی قرار میگیرند. درمان شکستگیها معمولاً شامل استفاده از گچ برای تثبیت استخوان شکسته، جراحی برای وصل مجدد استخوانها یا در برخی موارد جراحیهای پیچیدهتر است. دررفتگیها نیز اغلب نیاز به جابجایی استخوانها به موقعیت طبیعی دارند و درمان آنها ممکن است شامل فیزیوتراپی و توانبخشی پس از جراحی باشد. این نوع آسیبها در صورت عدم درمان صحیح و به موقع میتوانند به عوارض جدیتری مانند عفونتها و محدودیتهای حرکتی منجر شوند.
بیماری های ارتوپدی چه علائمی دارند؟
علائم بیماری های ارتوپدی میتوانند بسته به نوع بیماری متفاوت باشند، اما به طور کلی، برخی از علائم مشترک در بیشتر این بیماریها وجود دارند. در این بخش، به بررسی این علائم میپردازیم.
- درد: یکی از اصلیترین علائم بیماری های ارتوپدی است که معمولاً در ناحیه آسیبدیده احساس میشود. این درد میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
- تورم و التهاب: در بسیاری از بیماری های ارتوپدی، التهاب و تورم در نواحی مفصلی و استخوانی مشاهده میشود.
- محدودیت حرکت: فرد ممکن است قادر به انجام حرکات طبیعی خود نباشد و دچار سفتی و درد هنگام حرکت شود.
- قرمزی و گرمی: در نواحی آسیبدیده، ممکن است احساس گرما و قرمزی وجود داشته باشد.
- ضعف عضلانی: در برخی بیماریها، ضعف عضلانی و کاهش توانایی انجام فعالیتهای روزمره مشاهده میشود.
کلینیک ارتوپدی فنی رجبی راد
در کلینیک ارتوپدی فنی رجبی راد تمامی خدمات مرتبط با درمان بیماری های ارتوپدی توسط متخصصان مجرب ارائه میشود. این کلینیک با استفاده از تجهیزات پیشرفته و تکنیکهای نوین، به بیماران کمک میکند تا بهبود یابند و به زندگی عادی خود بازگردند. اگر شما نیز با مشکلات ارتوپدی روبهرو هستید، میتوانید از خدمات ما استفاده کنید. برای مشاوره و دریافت اطلاعات بیشتر، با شماره تماس ۰۹۱۲۲۱۷۸۸۲۸ (واتساپ – ایتا) و ۰۲۱۸۸۹۵۰۵۲۳ – ۰۲۱۸۸۹۵۰۴۱۸ تماس بگیرید.
سوالات متداول
آیا آرتروز قابل درمان است؟
آرتروز به طور کامل قابل درمان نیست، اما میتوان با استفاده از داروها، فیزیوتراپی، تغییرات سبک زندگی و در موارد شدیدتر، جراحی، علائم آن را کنترل کرد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشید.
چگونه میتوان از پوکی استخوان پیشگیری کرد؟
پیشگیری از پوکی استخوان شامل مصرف کلسیم و ویتامین D کافی، انجام تمرینات ورزشی منظم برای تقویت استخوانها و حفظ وزن سالم است. همچنین، خودداری از مصرف سیگار و کاهش مصرف الکل میتواند به سلامت استخوانها کمک کند.
دیسک کمر چه علائمی دارد و چگونه درمان میشود؟
دیسک کمر میتواند باعث درد شدید در ناحیه کمر و پاها، بیحسی یا ضعف در اندامها شود. درمان آن شامل استفاده از داروهای ضد درد، فیزیوتراپی و در برخی موارد جراحی برای ترمیم دیسک آسیب دیده است.
آیا اسکولیوز در بزرگسالی نیز قابل درمان است؟
درمان اسکولیوز در بزرگسالی ممکن است پیچیدهتر باشد، اما در صورتی که انحراف ستون فقرات شدید باشد، ممکن است نیاز به جراحی یا استفاده از بریس برای پیشگیری از بدتر شدن وضعیت باشد. در صورت بروز درد شدید، فیزیوتراپی نیز میتواند کمککننده باشد.