استفاده از پروتز زیر زانو برای افرادی که دچار قطع عضو شده‌اند، امکان حرکت راحت‌تر و انجام فعالیت‌های روزانه را فراهم می‌کند. اما یکی از مشکلات رایج کاربران پروتز، ایجاد تاول در محل اتصال پروتز با پوست است. این مشکل می‌تواند باعث درد، ناراحتی و حتی ایجاد زخم‌های پوستی شود. در این مقاله به بررسی دلایل تاول زدن، علائم اولیه و راه‌های پیشگیری از آن پرداخته خواهد شد.
چرا استفاده از پروتز ممکن است باعث تاول شود؟
تاول زدن یکی از مشکلات شایع در میان کاربران پروتز است که اغلب به دلیل فشار، اصطکاک و تعریق ایجاد می‌شود. عواملی مانند تناسب نامناسب پروتز، استفاده طولانی‌مدت یا عدم رعایت بهداشت پوست، می‌توانند این مشکل را تشدید کنند. در ادامه، مهم‌ترین دلایل تاول زدن هنگام استفاده از پروتز بررسی خواهد شد.
فشارهای وارده از پروتز به پوست
پروتزها برای تحمل وزن طراحی شده‌اند، اما در صورتی که فشار به‌طور نامتعادل روی پوست وارد شود، ممکن است باعث ساییدگی و تحریک پوست شود. این مسئله می‌تواند در نهایت منجر به ایجاد تاول شود.
تعریق و اصطکاک مداوم
رطوبت ناشی از تعریق می‌تواند باعث افزایش اصطکاک بین پوست و پروتز شود. این شرایط می‌تواند پوست را نرم و آسیب‌پذیر کرده و احتمال تاول زدن را افزایش دهد.
تناسب نامناسب سوکت پروتز
اگر پروتز به درستی متناسب با پای فرد تنظیم نشده باشد، در هنگام حرکت جابه‌جا می‌شود. این حرکت مداوم موجب ایجاد سایش بر روی پوست و در نتیجه تاول خواهد شد.
علائم و نشانه های اولیه تاول در افراد دارای پروتز
شناسایی زودهنگام علائم تاول می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند. اغلب قبل از ایجاد تاول، نشانه‌هایی مانند قرمزی پوست، حساسیت یا خارش ظاهر می‌شوند. در این بخش، علائم اولیه که باید به آن‌ها توجه شود، بررسی خواهد شد.
قرمزی و حساسیت پوست: یکی از اولین نشانه‌های تاول، قرمزی و حساسیت در محل اتصال پروتز است. این وضعیت نشان‌دهنده فشار بیش‌ازحد یا اصطکاک غیرطبیعی است.
احساس سوزش یا خارش در ناحیه اتصال: حساسیت یا خارش مداوم می‌تواند نشانه آغاز یک تاول باشد. در صورت مشاهده این علائم، بهتر است اقدامات پیشگیرانه انجام شود.
نقاط ملتهب و برجسته روی پوست: وجود برآمدگی‌های کوچک و ملتهب بر روی پوست نشان‌دهنده آغاز تشکیل تاول است. در چنین مواردی، کاهش استفاده از پروتز و مراقبت از پوست ضروری خواهد بود.
روش های پیشگیری از تاول زدن هنگام استفاده از پروتز زیر زانو
پیشگیری از تاول زدن نیازمند رعایت چندین نکته مهم، از جمله انتخاب پروتز مناسب، استفاده از پوشش‌های محافظتی و رعایت بهداشت پوست است. در ادامه، روش‌های موثر برای جلوگیری از ایجاد تاول بررسی خواهد شد.
انتخاب پروتز مناسب
یکی از عوامل کلیدی در جلوگیری از تاول، انتخاب پروتزی است که به‌طور کامل با فرم پای فرد هماهنگ باشد. تنظیم دقیق پروتز توسط متخصص می‌تواند فشارهای نامتوازن را کاهش دهد.
استفاده از پوشش های مخصوص
راهکارهای زیر می‌توانند اصطکاک و فشار وارده به پوست را کاهش دهند:
- جوراب‌های مخصوص پروتز: این جوراب‌ها به جذب رطوبت و کاهش اصطکاک کمک می‌کنند.
- لایه‌های سیلیکونی یا ژلی: استفاده از این لایه‌ها باعث توزیع فشار و کاهش ضربه می‌شود.
- بانداژهای ضد اصطکاک: در نواحی حساس پوست، می‌توان از بانداژهای محافظتی استفاده کرد.
مراقبت های پوستی منظم
حفظ سلامت پوست می‌تواند از ایجاد تاول جلوگیری کند. برخی نکات مراقبتی شامل:
- مرطوب نگه داشتن پوست: استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده برای جلوگیری از خشکی و ترک‌خوردگی.
- تمیز کردن منظم ناحیه پروتز: شستشوی روزانه با صابون ملایم و خشک کردن کامل پوست.
- بررسی روزانه ناحیه اتصال: مشاهده پوست برای تشخیص علائم اولیه قرمزی یا تاول.
مدیریت تعریق و کاهش اصطکاک
یکی از راه‌های اجتناب از سوزش پوست و تاول زدن، رعایت کردن نکات بهداشتی و استفاده از محصولات بهداشتی است:
- استفاده از پودرهای ضدتعریق برای جلوگیری از تعریق بیش‌ازحد.
- پوشیدن جوراب‌های دارای الیاف جاذب رطوبت برای کاهش رطوبت.
- تنظیم دقیق سوکت پروتز برای کاهش میزان تماس و اصطکاک روی پوست.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در برخی موارد، تاول‌ها ممکن است جدی شوند و نیاز به مداخله پزشکی داشته باشند. اگر تاول‌ها مداوم ایجاد شوند یا نشانه‌های عفونت بروز کند، باید به پزشک مراجعه کرد. در ادامه، نشانه‌هایی که نیاز به بررسی تخصصی دارند، آورده شده است.
زخم‌های مکرر و غیرقابل درمان: اگر تاول‌ها به‌طور مکرر ایجاد شده و پس از درمان دوباره ظاهر شوند، احتمالاً تنظیمات پروتز مناسب نیست و باید اصلاح شود.
عفونت و التهاب شدید: وجود قرمزی، تورم و ترشحات چرکی در ناحیه تاول، نشان‌دهنده عفونت است که نیاز به درمان فوری دارد.
درد شدید و ناتوانی در استفاده از پروتز: در صورتی که درد ناشی از تاول مانع استفاده از پروتز شود، باید وضعیت توسط متخصص بررسی شود.
توصیه های پایانی برای راحت تر شدن تجربه استفاده از پروتز
بهداشت پوست و پروتز را رعایت کنید تا از بروز مشکلات پوستی جلوگیری شود. در صورت مشاهده هرگونه قرمزی یا حساسیت، اقدامات پیشگیرانه را سریع انجام دهید. تناسب پروتز را مرتباً بررسی کنید و در صورت لزوم از متخصص پروتز کمک بگیرید. از مواد کاهش‌دهنده اصطکاک مانند لایه‌های سیلیکونی، جوراب‌های مخصوص و پودرهای ضد تعریق استفاده کنید. در صورت بروز مشکلات مکرر، با پزشک خود مشورت کنید تا راهکارهای سفارشی ارائه شود.
خدمات پروتز در کلینیک ارتز پروتز رجبی راد
در کلینیک ارتز پروتز رجبی راد، تقریباً تمامی انواع پروتز اندام تحتانی و فوقانی ساخته می‌شن؛ از پروتز پنجه پا، زیر زانو، بالای زانو گرفته تا پروتز دست، انگشت، شانه و حتی پروتزهای زیبایی. بسته به محل قطع عضو، شرایط بافت باقیمانده و هدف شما از استفاده (مثلاً راه رفتن ساده یا ورزش حرفه‌ای)، مدل پروتز پیشنهاد می‌شه.
انتخاب نوع پروتز باید کاملاً شخصی‌سازی‌شده باشه. ما توی ارزیابی اولیه، معاینه بالینی دقیق انجام می‌دیم، فشارها و فرم استمپ (بخش باقی‌مانده‌ی اندام) رو اندازه‌گیری می‌کنیم و حتماً سبک زندگی شما رو هم در نظر می‌گیریم. مثلاً کسی که فعالیت زیادی داره یا اهل پیاده‌رویه، پروتز با پایداری و دوام بالا نیاز داره. اما برای افراد سالمند، ممکنه وزن سبک و راحتی مهم‌تر باشه.
فرایند ساخت معمولاً در ۳ تا ۵ مرحله انجام می‌شه:
۱. قالب‌گیری دقیق با اسکن یا گچ
۲. طراحی و ساخت پروتز موقت برای تست اولیه
۳. تنظیم و فیت‌کردن
۴. ساخت نهایی
۵. تحویل نهایی و آموزش استفاده
در مجموع، این فرایند بسته به نوع پروتز بین ۷ تا ۱۵ روز کاری زمان می‌بره.
تقریباً در تمام موارد، بعد از تحویل پروتز، شما نیاز به تنظیمات نهایی دارین. بدن شما توی هفته‌های اول ممکنه واکنش نشون بده، پس ما فالوآپ داریم و تنظیمات لازم رو انجام می‌دیم تا پروتز با بدن شما هماهنگ بشه. این مراحل بخش مهمی از کار ماست و هزینه‌هاش معمولاً جزو خدمات پس از تحویل حساب می‌شن.
ما از متریال‌های درجه یک استفاده می‌کنیم. برای قطعات مکانیکی، برندهایی مثل Ottobock (آلمانی) یا Blatchford (انگلیسی) و برای قطعات سیلیکونی، مواد پزشکی ضد حساسیت استفاده می‌کنیم. بسته به نیاز بیمار، می‌تونیم پروتزهایی طراحی کنیم که ضدآب، ضدتعریق یا حتی مناسب فعالیت‌های ورزشی باشن. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق شماره‌های ۰۲۱۸۸۹۵۰۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۹۵۰۴۱۸ با ما در ارتباط باشید.
جدول مقایسه روش های پیشگیری از تاول در افراد دارای پروتز
بسیاری از عوامل هستند که می‌توانند باعث ایجاد تاول یا زخم هایی روی بدن شما در اثر استفاده از پروتز شوند. جدول زیر به صورت کاملا آگاهانه گردآوری شده تا بتوانید با خیال راحت به استفاده از پروتز خود بپردازید.
| روش پیشگیری | مزایا | معایب |
| جوراب‌های مخصوص پروتز | کاهش اصطکاک و جذب رطوبت | نیاز به تعویض مکرر |
| لایه‌های سیلیکونی یا ژلی | توزیع فشار و کاهش ضربه | هزینه بالاتر نسبت به جوراب‌های معمولی |
| پودرهای ضد تعریق | کاهش تعریق و جلوگیری از رطوبت زیاد | نیاز به استفاده روزانه |
| تنظیم صحیح سوکت پروتز | کاهش فشار نامتوازن روی پوست | نیاز به مراجعه به متخصص |
| مراقبت‌های پوستی | افزایش مقاومت پوست و جلوگیری از آسیب | نیاز به توجه و رسیدگی مداوم |
استفاده از پروتز بدون درد و تاول ممکن است!
با رعایت اصول مراقبتی، انتخاب پوشش‌های مناسب و تنظیم دقیق پروتز، می‌توان از تاول‌های دردناک جلوگیری کرد. اگر دچار مشکلات پوستی شدید، حتماً با متخصص خود مشورت کنید تا تجربه راحت‌تری از استفاده از پروتز داشته باشید.
سوالات متداول
چرا پروتز باعث تاول زدن می‌شود؟
فشار بیش‌ازحد، تعریق و اصطکاک ناشی از استفاده از پروتز می‌توانند باعث ایجاد تاول شوند. تنظیم مناسب پروتز و استفاده از جوراب‌های مخصوص می‌تواند این مشکل را کاهش دهد.
آیا راهی برای کاهش تعریق زیر پروتز وجود دارد؟
بله، استفاده از پودرهای ضد تعریق، جوراب‌های جاذب رطوبت و تهویه مناسب در هنگام استفاده از پروتز می‌توانند به کاهش تعریق کمک کنند.
در صورت ایجاد تاول، چه اقدامی باید انجام داد؟
ناحیه را تمیز و خشک نگه دارید، از پمادهای ترمیم‌کننده استفاده کنید و اگر تاول شدید یا عفونی شد، به پزشک مراجعه کنید.
