متخصص ارتز و پروتز فردی است که در طراحی، ساخت و تجویز وسایل کمکی ارتوپدی مانند ارتزها (بریس‌ها) و پروتزها (اندام‌های مصنوعی) تخصص دارد. این متخصصین با استفاده از دانش پزشکی، مهندسی و هنر دستی به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کنند. آن‌ها با بیمارانی که دچار نقص‌های عضلانی، اسکلتی یا عصبی هستند، همکاری می‌کنند تا وسایلی مناسب برای نیازهای خاص هر فرد فراهم کنند.
متخصص ارتز و پروتز کیست؟
متخصص ارتز و پروتز (Orthotist and Prosthetist) یک حرفه‌ای در حوزه مراقبت‌های بهداشتی است که تمرکز خود را بر روی طراحی، ساخت، و تنظیم وسایل کمکی ارتوپدی می‌گذارد. این وسایل شامل ارتزها (مانند بریس‌ها، آتل‌ها، و کمربندهای حمایتی) و پروتزها (اندام‌های مصنوعی) می‌شود.
این متخصصین دارای تحصیلات و آموزش‌های خاص در زمینه علوم پزشکی، بیومکانیک و مهندسی هستند. آن‌ها با بیمارانی که به دلایل مختلفی مانند تصادفات، بیماری‌ها، نقص‌های مادرزادی یا جراحی‌ها نیاز به وسایل کمکی دارند، همکاری می‌کنند. فرایند کار این متخصصین شامل ارزیابی نیازهای بیمار، طراحی و ساخت وسیله مناسب، و تنظیم و تطبیق آن با بدن بیمار است.
متخصصین ارتز و پروتز همچنین با سایر اعضای تیم پزشکی، از جمله پزشکان، فیزیوتراپیست‌ها و کاردرمانگران، همکاری نزدیکی دارند تا اطمینان حاصل کنند که وسایل تجویزی به بهترین شکل ممکن نیازهای بیمار را برآورده می‌کنند.
اهداف پزشک متخصص ارتز و پروتز
در ادامه به بیان برخی اهداف یک متخصص ارتز و پروتز می‌پردازیم:
- بازگرداندن عملکرد و حرکت: هدف اصلی ارتزها و پروتزها کمک به بیمار در بازگرداندن عملکرد طبیعی یا نزدیک به طبیعی اندام‌ها و بهبود حرکت است. این وسایل به بیمارانی که دچار نقص‌های عضلانی – اسکلتی شده‌اند، کمک می‌کنند تا به استقلال بیشتری دست یابند و فعالیت‌های روزانه خود را به‌راحتی انجام دهند.
- کاهش درد و ناراحتی: ارتزها می‌توانند با ارائه حمایت و ثبات به اندام‌های آسیب‌دیده یا ضعیف، درد و ناراحتی را کاهش دهند. این وسایل به توزیع مناسب وزن و فشار کمک کرده و تنش بر روی مناطق آسیب‌دیده را کاهش می‌دهند.
- پیشگیری از بدشکلی و آسیب بیشتر: با استفاده از وسایل کمکی مناسب، می‌توان از بدشکلی‌های بیشتر و آسیب‌های احتمالی جلوگیری کرد. ارتزها و پروتزها می‌توانند به تراز مناسب بدن و بهبود وضعیت بدنی کمک کنند.
- بهبود کیفیت زندگی: با کمک به بیماران در انجام فعالیت‌های روزانه و کاهش محدودیت‌های جسمی، ارتزها و پروتزها می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کنند. این وسایل به بیماران اجازه می‌دهند که با اعتمادبه‌نفس بیشتری در جامعه شرکت کنند و فعالیت‌های موردعلاقه خود را انجام دهند.
- آموزش و مشاوره: متخصصین ارتز و پروتز نقش مهمی در آموزش بیماران و خانواده‌های آن‌ها در مورد نحوه استفاده صحیح و مراقبت از وسایل کمکی دارند. آموزش‌های مناسب می‌تواند به افزایش طول عمر وسایل و بهبود نتایج درمانی کمک کند.
در نهایت، هدف نهایی متخصص ارتز و پروتز این است که به بیماران کمک کند تا به حداکثر توانمندی و استقلال دست یابند و زندگی پربارتری را تجربه کنند.
شرح وظایف پزشک متخصص ارتز و پروتز
پزشک متخصص ارتز و پروتز مسئول طراحی، ساخت و تجویز وسایل کمکی ارتوپدی مانند ارتزها (بریس‌ها) و پروتزها (اندام‌های مصنوعی) است. شرح وظایف این متخصص شامل موارد زیر است:
- ارزیابی و تشخیص: ارزیابی نیازهای بیمار از طریق بررسی سابقه پزشکی، انجام معاینات فیزیکی و مشاوره با سایر اعضای تیم پزشکی برای تشخیص دقیق نیازهای ارتوپدی بیمار.
- طراحی و تجویز: طراحی و تجویز وسایل کمکی متناسب با نیازهای فردی بیمار. این فرایند شامل اندازه‌گیری دقیق، انتخاب مواد مناسب و ایجاد قالب‌های سفارشی است.
- ساخت و تنظیم: ساخت و تنظیم وسایل کمکی با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و مواد مختلف. این وسایل باید دقیقاً با ابعاد و شکل بدن بیمار تطبیق داده شوند.
- آموزش و مشاوره: آموزش بیماران و خانواده‌هایشان در مورد نحوه استفاده صحیح و نگهداری از وسایل کمکی. این آموزش‌ها می‌توانند شامل نحوه پوشیدن و درآوردن وسیله، مراقبت و نگهداری، و تمرینات مربوط به استفاده صحیح باشند.
- پایش و ارزیابی مجدد: پیگیری و ارزیابی مستمر بیمار پس از تجویز و تنظیم وسیله برای اطمینان از تطبیق مناسب و عملکرد صحیح آن. در صورت نیاز، تنظیمات و تغییرات لازم اعمال می‌شود.
- هماهنگی با تیم پزشکی: همکاری با سایر اعضای تیم پزشکی مانند پزشکان، فیزیوتراپیست‌ها و کار درمانگران برای اطمینان از اینکه درمان به‌صورت جامع و هماهنگ انجام می‌شود.
معرفی بهترین پزشکان متخصص ارتز و پروتز
در ادامه به معرفی مختصر برخی از بهترین متخصصان ارتز و پروتز می‌پردازیم:
- رضا امرائی: از متخصصان ارتز و پروتز مشهور خرم‌آباد است. وی با دارابودن سال‌ها تجربه در زمینه طراحی و ساخت وسایل کمکی ارتوپدی، به بسیاری از بیماران کمک کرده تا زندگی بهتری داشته باشند.
- صادق ابدالی پبدنی: از پزشکان متخصص ارتز و پروتز بنام تهران، فرجام غربی است. وی با تمرکز بر نیازهای خاص هر بیمار، وسایل کمکی متناسب با شرایط فردی آنان را طراحی و تجویز می‌کند. ابدالی پبدنی با همکاری نزدیک با تیم‌های پزشکی دیگر، اطمینان حاصل می‌کند که درمان به بهترین نحو ممکن انجام شود و بیماران به حداکثر استقلال و توانمندی دست یابند.
- محمد محمدزاده حمل آباد: محمد محمدزاده حمل آباد یکی از متخصصان معروف ارتز و پروتز در تهران و ایران است. وی با بهره‌گیری از دانش فنی و تخصصی خود در زمینه طراحی و ساخت وسایل کمکی ارتوپدی، به بسیاری از افراد کمک کرده است تا پس از نقص‌های عضلانی – اسکلتی به زندگی عادی بازگردند.