پروتز گردن یک وسیله پزشکی است که برای جایگزینی یا حمایت از ساختارهای آسیب‌دیده یا ضعیف شده در ناحیه گردن به کار می‌رود. اما کاربرد پروتز گردن چیست؟ در حالت کلی، مشکلاتی نظیر دیسک گردنی، آسیب‌های نخاعی یا تخریب مهره‌های گردنی می‌توانند نیاز به استفاده از پروتز گردن را ایجاد کنند. پروتزهای گردن به‌منظور بهبود کارکرد و کاهش درد در بیمارانی که از مشکلات مختلف گردنی رنج می‌برند، طراحی شده‌اند. در ادامه مطلب به تشریح این مسئله پرداخته می‌شود.
آناتومی گردن
گردن از هفت مهره گردنی (C1 تا C7) تشکیل شده است که ستون فقرات گردنی را تشکیل می‌دهند. این مهره‌ها توسط دیسک‌های بین مهره‌ای از هم جدا می‌شوند و انعطاف‌پذیری و حرکات گردن را امکان‌پذیر می‌سازند. علاوه بر مهره‌ها و دیسک‌ها، گردن شامل اعصاب، عضلات، رباط‌ها و رگ‌های خونی است که همگی نقش‌های حیاتی در حمایت و حرکت گردن ایفا می‌کنند.
پروتز گردن چیست؟
استفاده از پروتز گردن به‌منظور بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش درد و ناتوانی‌های ناشی از مشکلات گردنی صورت می‌گیرد. اما سؤال اینجاست که در حقیقت پروتز گردن چیست؟ پروتز گردن شامل دستگاه‌ها و ابزارهایی است که به‌منظور جایگزینی یا تقویت ساختارهای گردن مورداستفاده قرار می‌گیرند. این پروتزها ممکن است شامل دیسک‌های مصنوعی، پیچ و مهره‌های فلزی یا ابزارهای دیگر باشند. دیسک‌های مصنوعی به‌منظور جایگزینی دیسک‌های آسیب‌دیده استفاده می‌شوند و کمک می‌کنند تا حرکت طبیعی گردن حفظ شود. پیچ و مهره‌ها و سایر ابزارهای فلزی ممکن است برای تثبیت مهره‌های گردنی در مواقعی که نیاز به تثبیت بیشتر است، به کار روند. در حالت کلی، پروتزهای گردن به دو نوع اصلی پروتزهای ثابت و پروتزهای متحرک تقسیم می‌شوند. پروتزهای ثابت به دلیل اینکه به طور کامل جایگزین دیسک می‌شوند، ممکن است محدودیت حرکتی برای گردن ایجاد کنند اما پروتزهای متحرک این‌طور نیستند.
چه زمانی نیازمند جراحی پروتز دیسک گردن می‌شویم؟
جراحی پروتز دیسک گردن زمانی ضروری می‌شود که درمان‌های غیرجراحی نتوانند بهبودی قابل‌توجهی در علائم بیمار ایجاد کنند و کیفیت زندگی او را تحت‌تأثیر قرار دهند. شرایطی که ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند عبارت‌اند از:
- درد شدید و مداوم: دردی که با روش‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، داروهای ضدالتهابی و تزریقات قابل‌کنترل نباشد، احتمالاً نیاز به جراحی پروتز دیسک گردن پیدا می‌کند.
- ضعف یا بی‌حسی: وجود ضعف، بی‌حسی یا مشکلات عصبی دیگر در دست‌ها و بازوها که نشان‌دهنده آسیب عصبی شدید باشد می‌تواند از نشانه‌های نیاز به جراحی باشد.
- مشکلات حرکتی: محدودیت شدید در حرکت گردن که باعث کاهش عملکرد روزانه بیمار شود، احتمال نیاز به جراحی را بیشتر می‌کند.
- فشردگی نخاع یا ریشه‌های عصبی: در صورت وجود فشردگی شدید نخاع یا ریشه‌های عصبی که می‌تواند به مشکلات جدی‌تر مانند فلج منجر شود، به جراحی نیاز است.
- عدم پاسخ به درمان‌های محافظه‌کارانه: اگر بیمار پس از چندین ماه درمان محافظه‌کارانه (مانند استراحت، فیزیوتراپی و داروها) بهبود نیابد، جراحی ممکن است موردنیاز باشد.
تشخ
یص بیماری دیسک گردن
تشخیص بیماری دیسک گردن با ترکیبی از معاینات بالینی و تست‌های تصویربرداری انجام می‌شود. برخی روش‌های تشخیص بیماری گردن عبارت‌اند از:
- معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی بیمار و انجام معاینه فیزیکی به دنبال علائم درد، ضعف، بی‌حسی و محدودیت حرکتی می‌گردد. این معاینه شامل تست‌های نوار عصب و عضله (EMG) برای بررسی عملکرد عصب‌ها و عضلات نیز می‌شود.
- تست‌های تصویربرداری: برای تشخیص دقیق‌تر از ابزارهای تصویربرداری مانند MRI (تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی)، CT (توموگرافی کامپیوتری) و رادیوگرافی (اشعه ایکس) استفاده می‌شود. MRI بهترین روش برای مشاهده دیسک‌ها و بافت‌های نرم است. CT می‌تواند تصاویر دقیقی از ساختارهای استخوانی گردن ارائه دهد و رادیوگرافی می‌تواند مشکلات ساختاری مانند تنگی کانال نخاعی را نشان دهد.
- الکترومیوگرافی (EMG): این تست برای ارزیابی عملکرد عصب‌ها و عضلات استفاده می‌شود و می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر مشکلات عصبی کمک کند. EMG می‌تواند نشان دهد که آیا علائم بیمار ناشی از فشار بر روی عصب‌ها یا مشکلات دیگری است.
- تست‌های عملکردی: این تست‌ها به‌منظور بررسی عملکرد روزانه بیمار و میزان تأثیر علائم بر زندگی او انجام می‌شوند. برای مثال، تست‌های عملکردی می‌توانند نشان دهند که چگونه درد و ضعف ناشی از بیماری دیسک گردن بر فعالیت‌های روزمره بیمار تأثیر می‌گذارد.
تشخیص دقیق و کامل بیماری دیسک گردن به پزشک کمک می‌کند تا بهترین روش درمانی را برای بیمار انتخاب کند. این ممکن است شامل درمان‌های محافظه‌کارانه مانند فیزیوتراپی و داروها یا در موارد شدیدتر جراحی باشد.
مراحل جراحی پروتز دیسک گردن
جراحی پروتز دیسک گردن یک پروسه پیچیده است که مراحل زیر را شامل می‌شود:
- آماده‌سازی بیمار: پیش از جراحی، بیمار تحت معاینات پزشکی و تصویربرداری‌های لازم قرار می‌گیرد تا ناحیه مشکل‌دار دقیقاً مشخص شود. بیمار همچنین باید دستورالعمل‌های پیش از جراحی مانند ناشتا بودن را رعایت کند.
- بیهوشی: جراحی پروتز دیسک گردن تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، به‌طوری‌که بیمار در طول جراحی هوشیار نباشد و هیچ دردی احساس نکند.
- برش جراحی: جراح یک برش کوچک در ناحیه جلوی گردن ایجاد می‌کند تا به ستون فقرات گردنی دسترسی پیدا کند.
- برداشت دیسک آسیب‌دیده: دیسک آسیب‌دیده بادقت از بین مهره‌ها برداشته می‌شود تا فشاری که بر روی اعصاب و نخاع وارد می‌شود، کاهش یابد.
- قراردادن پروتز: پروتز دیسک مصنوعی به‌جای دیسک طبیعی قرار داده می‌شود. این پروتز به طور معمول از مواد فلزی و پلاستیکی بادوام ساخته شده است و طراحی شده تا حرکت طبیعی گردن را حفظ کند.
- بستن برش: پس از قراردادن پروتز، برش جراحی بادقت بسته می‌شود و بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود.
- بهبودی و فیزیوتراپی: بیمار پس از جراحی به مدت چند روز در بیمارستان بستری می‌شود و سپس یک برنامه فیزیوتراپی برای بازگشت به فعالیت‌های روزمره و تقویت عضلات گردن آغاز می‌شود.
استفاده از پروتز گردن می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد، از جمله بهبود حرکت گردن، کاهش درد، و افزایش کیفیت زندگی بیمار. اما همانند هر روش درمانی دیگری، استفاده از پروتز گردن نیز می‌تواند با خطرات و چالش‌هایی همراه باشد، بنابراین انتخاب و نصب آن باید تحت‌نظر متخصصان صورت گیرد.
در نهایت، پروتز گردن یکی از روش‌های پیشرفته پزشکی است که با پیشرفت تکنولوژی، به طور مداوم در حال بهبود و ارتقاست تا بتواند به بیماران کمک بیشتری کند.
