اسکولیوز چیست در جواب این سوال می‌توان به این صورت پاسخ داد که یک نوع ناهنجاری است و باعث ایجاد انحراف در ستون فقرات می‌شود. اسکولیوز در اکثر مواقع در سنین کودکی یا در اوایل نوجوانی اتفاق می‌افتد. بازه زمانی که فرد به سرعت در حال رشد است. انحراف ستون فقرات در زنان بیشتر رایج است. در این صفحه، به طور کامل درباره اسکولیوز، علائم و درمان آن اشاره میکنیم.
اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات
اسکولیوز، یک ناهنجاری است و فرد مبتلا دارای یک انحنای جانبی C یا S شکل در ستون فقرات خود میباشد. اسکولیوز می‌تواند در هر قسمتی از ستون فقرات وجود داشته باشد، اما بیشترین قسمت‌هایی که درگیر می‌شوند، قسمت بالایی ستون فقرات و کمر هستند.
ممکن است که این ناهنجاری به چشم زیاد نیاید، اما برخی افراد مبتلا به انحراف ستون فقرات هم ممکن است که شانه صافی نداشته باشند. در اکثر موارد، فرد مبتلا نیازی به درمان ندارد؛ زیرا اسکولیوز اغلب پیشرفت نمی‌کند. اما با این حال، بسته به درجه انحراف و سن افراد، پزشک روشی را برای درمان این بیماری تجویز می‌کند.
انواع اسکولیوز
در اکثر موارد، هیچ دلیلی مشخصی برای این بیماری وجود ندارد. در بعضی از مواقع، اسکولیوز ممکن است باعث فلج مغزی و دیستروفی عضلانی شود و در بعضی مواقع هم ممکن است که این ناهنجاری از زمان نوزادی فرد وجود داشته باشد.
پزشکان انحراف ستون فقرات را به دو دسته ساختاری و غیرساختاری طبقه بندی می‌کنند.
انحراف ساختاری
این نوع انحراف ستون فقرات دائمی است و ممکن است به دلیل یک آسیب به وجود بیاد.
انحراف غیرساختاری
این نوع اسکولیوز برعکس انحراف ساختاری است و دائمی نیست؛ به این معنی که ساختار ستون فقرات طبیعی است و به دلیل خاصی دچار انحراف شده است.
علائم انحراف ستون فقرات
علایم اسکولیوز چیست؟ در جواب این سوال باید گفت که بیشترین نوع انحراف ستون فقرات در دوران نوجوانی ظاهر می‌شود و با نام اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان شناخته می‌شود. این بیماری می‌تواند افراد بین ۱۰ تا ۱۸ سال را مبتلا کند و علائم آن می تواند موارد زیر باشد:
- یک شانه بالاتر از دیگری قرار بگیرد
- دنده‌های قفسه سینه در هر طرف ارتفاع متفاوتی دارند
- یک لگن برآمده‌تر از دیگری است
- اندازه پاها کمی متفاوت باشد
- فرد مبتلا به یک طرف خم می‌شود
عوارض اسکولیوز درمان نشده
اکثر، افراد بیمار به نوع خفیف اسکولیوز مبتلا هستند و این نوع عارضه شدیدی هم ندارد. با این وجود، این بیماری می‌تواند باعث مشکلات جدی شود، مانند:
مشکلات تنفسی
اسکولیوز شدید، ممکن است باعث شود که دنده‌ها در قسمت قفسه سینه به ریه فشار بیاورد و تنفس را سخت تر کند.
مشکلات قلبی عروقی
اگر قفسه سینه خیلی زیاد انحراف داشته باشه، باعث کاهش فاصله بین ریه و قلب می‌شود که می‌تواند مشکلاتی در پمپاژ خون ایجاد کند.
کمر درد
افرادی که در کودکی به انحراف ستون فقرات مبتلا بودند، ممکن است که در بزرگسالی بیشتر به کمردرد مداوم مبتلا شوند، به خصوص اگر هیچ درمانی و معالجه‌ای انجام نداده باشند.
تغییر در ظاهر فرد
همان‌طور که اسکولیوز پیشرفت می‌کند و به تدریج وخیم‌تر می‌شود، می‌تواند تغییراتی ایجاد کند از جمله:
- ناهمواری باسن و شانه
- برجسته بودن دنده‌ها
مشکل در راه رفتن
هنگامی که ستون فقرات دچار اسکولیوز باشد، باسن و پاهای فرد دچار عدم تقارن می‌شود، که در نتیجه باعث می‌شود راه رفتن فرد هم تغییر کند. تلاش زیادی که فرد برای حفظ تعادل باسن و پاهای نامتقارن خود انجام می‌دهد، باعث می‌شود که عضلاتش زودتر خسته شوند.
کاهش دامنه حرکتی
تغییر شکل به وجود آمده از انحراف ستون فقرات، می‌تواند سفتی بدن را افزایش دهد که باعث می‌شود انعطاف پذیری ستون فقرات کاهش پیدا می‌کند.
درد
اگر انحراف ستون فقرات تشدید شود، ممکن است باعث اسپاسم دردناکی در ناحیه عضلات پشت شود. التهاب سطحی ممکن است که اطراف ماهیچه‌‌ها فشار ایجاد کند و سپس باعث درد در افراد خواهد شد؛ و احتمال دارد که دیسک‌های بین مهرهها و مفصل‌ها به دلیل فشار وارد شده زیاد، شروع به تحلیل رفتن کنند.
درمان اسکولیوز
در اکثر موارد، انحراف ستون فقرات در دوران کودکی و نوجوانی خفیف است و نیازی به درمان ندارد. با انحراف ۱۰ تا ۲۵ درجه، پزشک اصولا در زمان‌های ۳، ۶ یا ۱۲ ماهگی کودک را ویزیت و بررسی می‌کند تا متوجه شود که وضعیت او در حال تغییر است یا خیر.
اکنون انواع روش‌های درمان این ناهنجاری را نام می‌بریم.
- گچ گرفتن
- بستن بریس
- کایروپراکتیک
- جراحی انحراف ستون فقرات
- درمان با ورزش
گچ گرفتن
انحراف ستون فقرات در دوران نوزادی، ممکن است از گچ گرفتن به جای بریس استفاده شود تا به ستون فقرات نوزاد کمک کننده باشد که در حالت معمول رشد کند. از آنجایی که بیشتر نوزادان از سرعت رشد بالایی برخوردارند، پزشک باید گچ را به طور مداوم و مرتب عوض کند.
بستن بریس
اگر فردی مبتلا به انحراف ستون فقرات متوسط باشد و استخوانهای او هنوز در حال رشد باشد، پزشک ممکن است تشخیص به استفاده از بریس کند. بریس از انحراف بیشتر ستون فقرات پیشگیری می‌کند، اما آن را درمان نمی‌کند. معمولاً فرد مبتلا باید همیشه از بریس استفاده کند.
جراحی اسکولیوز
اگر اسکولیوز پیشرفت کند و بقیه روش‌های درمانی برای بیمار موثر نباشد، احتمالا جراحی گزینه مورد توصیه پزشک باشد.
جراحی معمولاً برای افرادی است که اسکولیوز آنها بیشتر از ۴۰ درجه است. با این وجود، اگر تشخیص داده شود که دچار انحراف ستون فقرات شده اید و احساس می کنید که انحراف ستون فقرات‌تان در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد می کند یا باعث اذیت و ناراحتی شما می‌شود، با پزشک خود در مورد این روش درمانی مشورت کنید. فیوژن ستون فقرات، جراحی استاندارد انحراف ستون فقرات است.
درمان اسکولیوز با ورزش
تمرینات مختلفی ممکن است به انحراف ستون فقرات کمک کند. با این حال، هدف همه آنها فیکس کردن دوباره ستون فقرات، قفسه سینه، شانه‌ها و لگن برای رسیدن حالت معمولی است.
پیاده‌روی: راه رفتن یک از روش‌های ساده و ارزان برای بهبود انحراف ستون فقرات است.
یوگا: یکی از بهترین روش‌ها برای رسیدن به حالت مطلوب ستون فقرات است. از بهترین تاثیراتی که این تمرین بر روی بدن افراد دارد، این مورد است که می‌توان با کمک آن نحوه نشستن، ایستادن و راه رفتن شما را اصلاح کند.
ورزش‌های کاهش وزن: برای کاهش وزن خود، می‌توانید از ورزش‌ها و رژیم‌های غذایی زیادی کمک بگیرید. ورزش می‌تواند ماهیچه‌های بدن شما را تقویت کند و در همین حال میزان چربی در بدن شما را کاهش دهد.
علت مبتلا شدن به اسکولیوز چیست
ما در بالا به سوالاتی همچون اسکولیوز چیست، علایم این ناهنجاری و حتی راههای درمان آن اشاره کردیم و الان به علت های به وجود آمدن اسکولیوز می‌پردازیم تا از انجام مواردی که باعث این بیماری می‌شوند جلوگیری کنیم.
خوابیدن در جهت نامناسب
اگر به درستی در جای خود دراز نکشید، باعث می‌شود که آسیب‌های جدی به ستون فقرات وارد شود. مخصوصا که ستون فقرات برای مدت طولانی در یک حالت قرار بگیرد. این مورد در خوابیدن اشتباه می‌تواند آسیب‌های جدی و جبران ناپذیری به بدن افراد وارد کند.
رشد استخوان‌ها در جهت نامناسب
گاهی ممکن است که استخوانهای شما به علت اصطکاک روی هم رشد کنند. هنگامی که استخوان‌ها رشد می‌کنند ممکن است که این عمل بیشتر از حد طبیعی خود اتفاق بیفتد و باعث تغییر شکل در استخوان شود. تغییر شکل در استخوان یکی از دلایلی است که می‌تواند اسکولیوز ایجاد کند.
تکرار حرکات نامناسب
اگر حرکات مداوم نادرست در مدت زمان زیادی داشته‌باشید ممکن است که ستون فقرات شما دچار انحراف شود.
رژیم غذایی نامناسب
این مورد در همه سنین مخصوصا کودکان می‌تواند تاثیرگذار باشد. اگر رژیم غذایی مناسبی نداشته‌باشید و باعث شود که سوء تغذیه بگیرید، استخوانهای شما دچار تغییر شکل می‌شود و این مورد می‌تواند باعث انحراف در ستون فقرات یا به عبارتی مبتلا شدن به اسکولیوز باشد.
استرس و اضطراب
اضطراب و استرس حتی می‌تواند در اسکولیوز هم موثر باشد.
این‌ها فقط تعدادی از مواردی بودن که باعث بیماری اسکولیوز می‌شدند. در ادامه به چند عامل دیگر هم اشاره میکنیم:
- شکستگی در استخوان
- بد نشستن
- شغل‌هایی که برای مدت زیاد نشستن و یا ایستادن دارند
- درد سیاتیک.
راههای تشخیص
راههای تشخیص اسکولیوز چیست؟ قطعا افراد بعد شناخت این بیماری از خود این سوال را می‌پرسند و در جواب آن باید گفت که پزشک با انجام یک سری آزمایشات و تصویربرداری‌ها این بیماری را تشخیص می‌دهد و مراحل درمان را شروع می‌کند.
در ادامه چند روش که دکتر ارتوپد برای تشخیص این ناهنجاری انجام می‌دهد را معرفی میکنیم.
- معاینه‌ی فیزیکی فرد
- گرفتن شرح حال پزشکی
- MRI
- سی تی اسکن
- تصویربرداری با اشعه ایکس
چگونه بالا رفتن سن بر اسکولیوز تاثیر می گذارد
ممکن است به این فکر کنید تاثیر سن بر اسکولیوز چیست؟ با رسیدن به بزرگسالی و افزایش سن، تغییر در سلامت عمومی و عضلات ما می‌تواند تاثیر بر ستون فقرات ما داشته باشد، به خصوص زمانی که انحراف ستون فقرات یک مشکل اساسی باشد. اینکه در آینده چه میزان مشکل ایجاد می شود، در آخر به شدت انحراف ستون فقرات و سلامت عمومی و روحی بدن شما بستگی دارد. مشکلات شایعی که با افزایش سن می تواند با انحراف ستون فقرات تشدید شود شامل موارد زیر است:
از دست دادن خاصیت انعطاف پذیری بافت همبند: این موضوع باعث سفتی کل ماهیچه‌های بدن می شود و می تواند باعث افزایش آسیب در طی فعالیت‌های روزانه شود.
اصطکاک و پارگی مفاصل بدن: که به تدریج باعث آرتریت و مواردی مانند درد و سفتی می شود.
از دست دادن آب محفوظ در مفاصل و مهرهها: این موضوع سبب کاهش ارتفاع دیسک در ستون فقرات و تنگی احتمالی کانال‌های نخاع می شود.
سوالات متداول
۱. اسکولیوز چیست؟
اسکولیوز یک مشکل ستون فقرات است که بر اثر انحراف و بدتر شدن شکل طبیعی ستون فقرات ایجاد می شود. در اسکولیوز، ستون فقرات به یک یا دو طرف خمیده و انحراف پیدا می کند. این مشکل ممکن است از جهت تجمع چرخه ها در ستون فقرات یا افراد با مشکلات استخوانی ایجاد شود. در حالت های شدیدتری اسکولیوز وارد بخش‌های اعضای فوقانی و تحتانی جسم نیز می‌شود.
اسکولیوز می تواند عوارضی نظیر درد، مشکلات تنفسی، اختلالات قلبی و تنظیم ایستایی بدن ایجاد کند. درمان این بیماری ممکن است شامل استفاده از طرح ترا و نگهدارنده های شیروف، فیزیوتراپی، و در موارد شدیدتر عمل جراحی باشد.
۲.آیا اسکولیوز ممکن است در دوره بزرگسالی بهبود یابد؟
بله، اسکولیوز ممکن است در دوره بزرگسالی بهبود یابد. اما این بهبود وابسته به عواملی مانند شدت اسکولیوز، سن، جنسیت و درمان است. در برخی از موارد، با روش‌های درمانی از جمله تمرین‌های فیزیکی، فیزیوتراپی، کورسه و در موارد شدیدتر جراحی، می‌توان بهبود قابل توجهی در اسکولیوز دید. بنابراین، در صورت مشاوره با پزشک و استفاده از روش‌های مناسب، امکان بهبود اسکولیوز در دوره بزرگسالی وجود دارد.
۳.آیا اسکولیوز می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی شود؟
بله، اسکولیوز می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی شود، زیرا انحراف استخوانهای فقرات در این بیماری می‌تواند باعث فشار بر قفسه سینه و سیستم تنفسی شود. این فشار می‌تواند باعث محدودیت در حرکت غافلگیرانه و موثر دریافت و انتقال هوا به ریه‌ها شود و به این ترتیب مشکلات تنفسی ایجاد شود. در صورتی که احساس دشواری در تنفس، خستگی زودرس یا درد شدید در قفسه سینه داشتید، به پزشک مراجعه کنید تا این مسئله بررسی شود.